In deze eerste nieuwsbrief is dat Natuur- en Landschapbeheerder René Rademaker van Natuurvallei te Mechelen.

Op een van de mooiste dagen van het voorjaar is omgevingsmanager Anouk Dewitte op bezoek geweest bij familie Rademaker van www.natuurvallei.nl in Mechelen. Hier heeft ze gesproken met Natuur- en Landschapbeheerder René Rademaker. Die heeft haar in anderhalf uur verteld over zijn visie op en passie voor landschapsbeheer in Zuid-Limburg.

Alles heeft een functie

René Rademaker loopt langs de stallen af naar achter, waar een bankje staat met een adembenemend uitzicht. Hij begint te vertellen over de waterbuffer die ze hebben gegraven voor het opvangen van het water van hun verhard terrein. ‘’Nu staat de buffer droog, maar als er veel neerslag is vangt deze buffer het water op voor het de helling afstroomt. Dat voorkomt erosie op het onderliggende grasland en zorgt ervoor dat er niet te veel water naar de Mechelderbeek en de akkers in lager gelegen gebied stroomt’’. Om de buffer heen lopen een paar schapen en lammetjes. René vertelt verder; ‘’de kinderen wilden vroeger graag de koeien aaien, maar die zitten daar niet altijd op te wachten dus hebben we er wat schapen bij gehaald. Vanzelf kwamen daar lammetjes bij. De schapen hebben ook een functie. Hun pootjes zorgen voor verbetering van de grasmat, Eigenlijk heeft alles een functie hier.’’

Een ecologische corridor 

Hoe langer er naar het uitzicht gekeken wordt, hoe meer elementen er opvallen. René vertelt; ‘’de koeien lopen nu beneden. Mijn opa noemde dat altijd ‘de zeute wei’, daar stonden de koeien vroeger al omdat het gras daar schijnbaar lekkerder was. Via de heggen kunnen de dieren makkelijk naar andere delen van het weiland lopen. Die heggen zien er niet alleen mooi uit in het landschap, maar ook die hebben een functie. Van vroeger uit werd er voor afrastering gebruikt wat er in dat gebied beschikbaar was. In Denemarken waren dat stenen. Hier zijn dat doornheggen. Dus hebben we de kaart van 100 jaar geleden erbij gepakt en heggen gezet op de oude perceelgrenzen. Dat ziet er niet alleen leuk uit maar is ook goed voor de biotopen rondom de heggen. Het is een soort ecologische corridor voor kleinvee. En koeien van andere veehouders mengen zich niet met die van ons en vice versa. Hierdoor is de kans op besmetting ook klein.’’

Nieuw ras

‘’We zijn trouwens nu bezig met een nieuw koeien ras. De witte koeien, van het Blonde d’Aquitaine ras, die je ziet lopen zijn wat minder vriendelijk en schrikachtig, en dus minder geschikt om te laten grazen in wandelgebieden. De bruine koeien, van het Hereford ras, zijn een stuk vriendelijker en kunnen we dus met gerust hart laten grazen in gebieden waar veel mensen wandelen. Dat is fijner voor het landschapsbeheer. Het is niet zo dat we in een keer alle witte koeien weg doen hoor, dat gaat bij ons geleidelijk aan. De koeien hier worden pas geslacht op het moment dat er problemen komen of als ze op leeftijd zijn. Het vlees van ons nieuwe ras koeien is trouwens ook veel malser, en dus lekkerder!’’

Het typische Zuid-Limburgse gevoel

‘’Het landschapsbeheer wat we hier doen komt echt voort vanuit passie. Voor de economische aspecten hoeven we het niet te doen. Je moet er altijd iets naast doen anders komt er geen brood op de plank. Dat is jammer, want het liefst zou ik dit de hele dag doen. De regio hier in het zuiden is zo mooi en daar genieten heel veel mensen van. Zonder het landschapsbeheer wat wij en anderen doen zouden er veel meer akkers komen met aardappelen. Dat draagt niet bij aan het typische Zuid-Limburgse gevoel. Wij proberen op deze manier een mooi, gecultiveerd landschap te behouden. Waar de mensen uit de buurt en de toeristen die naar Limburg komen van kunnen genieten. Helaas krijgen we voor het onderhoud en de ontwikkeling van dit mooie landschap niet altijd een vergoeding. Dat maakt het niet altijd makkelijk. Als we nou een vergoeding zouden krijgen daarvoor, dan kunnen we meer gebieden op deze manier onderhouden en ook weer korte ketens realiseren. Het vlees van onze koeien direct doorverkopen aan mensen uit de buurt. Zo helpen zij ons, en wij hen door het landschap te onderhouden.’’

Extensiever kan bijna niet 

René vertelt verder: ‘’Wij proberen het stukje landschap dat in ons beheer is zo gecultiveerd en ecologisch verantwoord als mogelijk te beheren. De koeien staan bijvoorbeeld in de winter binnen zodat het grasland niet kapot gelopen wordt. Die koeien worden dan weer bijgevoerd met hooi van eigen land. Extensiever dan dat kan bijna niet. Helaas lopen wij, net als anderen, vaak tegen wetgeving aan wat het niet makkelijker maakt voor ons als agrariërs. Het is tegenwoordig zo ingewikkeld geworden dat er zonder adviesbureau geen beginnen aan is.’’

Het is geen rocket science

‘’Al met al hebben we iets moois gecreëerd hier. Met veel verschillende soorten kruiden en gras. Ook hebben we op het land een aantal verschillende bomen aangeplant, daardoor zijn er in het gebied steeds meer insecten en bijen te vinden. Dat is goed voor de ecologie, en de imkers uit de buurt zijn er ook blij mee. Ook hebben we een beschaduwde en onbeschaduwde poel op het terrein. Ook daar zijn meerdere biotopen. Het is allemaal geen rocket science hoor, al die kleine dingetjes bij elkaar doen heel erg veel voor de omgeving.’’

Nieuwsgierig geworden? Neem eens een kijkje op www.natuurvallei.nl voor meer informatie.