Arnold Jansen, lid van het dagelijkse bestuur van het waterschap, heette iedereen van harte welkom en vertelde in grote lijnen de bedoeling van het waterschap met de herinrichting van de Rode Beek. Vervolgens draagt hij het woord over aan wethouder Meuwissen die refereert aan het belang van de gemeente Echt-Susteren en samenwerking met het waterschap in dit project.

Alwin Teeuwen neemt daaropvolgend de inhoudelijke presentatie voor zijn rekening. Hij legt uit dat dit voor Waterschap Limburg een van de eerste projecten is in lijn van de nieuwe omgevingswet. Deze wet betekent dat overheden, en dus ook het Waterschap Limburg, eerst breed de mogelijkheden verkennen met alle belanghebbenden bij de herinrichting van de beek. Dat betekent dat er geen plan op voorhand bestaat, maar wordt gestart met een ‘blanco canvas’. Dit is als het ware een leeg stuk papier, waarop geleidelijk aan, via het ophalen van wensen en verwachtingen in de verkenningsfase een schetsontwerp ontstaat, dat uiteindelijk kan rekenen op groot draagvlak en instemming.

Dinsdag 8 februari was dus de tweede dialoogavond in een drieluik, nadat op 14 juli 2021 de eerste avond is geweest. Toen zijn we begonnen met inventariseren van ideeën en wensen uit de omgeving. Vandaag geven we een toelichting van verschillende inrichtingsmogelijkheden. Het doel is uiteindelijk ter afsluiting van de verkenningsfase een gedragen plan te krijgen, waarover we opnieuw met de omgeving in gesprek gaan. Volgend op deze bijeenkomst zal dus nog één dialoogtafel worden georganiseerd waarbij meer in detail de voorkeur wordt gepresenteerd. Het voornemen is de laatste dialoogtafel van de verkenningsfase te plannen eind mei 2022.

Alwin Teeuwen wijst op de mogelijkheden in contact te blijven over de voortgang van het project en de gelegenheid ook tussentijds contact op te nemen, wensen kenbaar te maken of informatie op te vragen over de actuele stand van voortgang. Dat kan onder meer via een van de medewerkers of via http://www.waterschaplimburg.nl/rodebeek  U kunt ook in deze verkenningsfase direct contact zoeken met Guus Vijgen (omgevingsmanager).

Dialoog

Bij de tweede dialoogtafel waren zo'n 30 geïnteresseerden. Aan de hand van een presentatie worden de belangstellenden geïnformeerd over wat er tot nu toe gebeurd is, waar dit toe geleid heeft en welke verwachtingen daaruit getrokken kunnen worden. Uitgangspunt van de herinrichting van de Rode Beek ligt in het verbeteren van de ecologie conform Europese richtlijnen (Kaderrichtlijn Water). Die schrijft voor dat er meer variatie in flora en fauna moet komen, vismigratie mogelijk moet zijn en de waterkwaliteit wordt verbeterd. Daarnaast is het uitgangspunt in de kern Susteren (het stedelijk gebied) de vervanging van de slechte beschoeiing.

In de afgelopen tijd zijn onder meer veel gesprekken gevoerd, zowel individueel met eigenaren van gronden langs de Rode Beek, als ook met diverse bewoners en agrariërs. Maar ook collectief, bijvoorbeeld met bewoners van de Caecilialaan in Susteren. Daarnaast is afstemming geweest met verbonden partijen, zoals gemeente Echt-Susteren en Sittard-Geleen, Duitse partners (Kreis Heinsberg en Gemeinde Selfkant), Provincie Limburg, Natuurmonumenten, Pro-Rail en WML. Al deze belangen, wensen, richtlijnen en wetmatigheden geven mede kleuring aan de herinrichting van de Rode Beek. We bevinden ons, qua fasering, momenteel in het midden van de verkenningsfase. En deze dialoogtafel is een soort tussentijdse ijkmoment.

Tevens moet er rekening gehouden worden met een aantal randvoorwaarden. De Rode Beek vormt deels de grens tussen Nederland en Duitsland, er is sprake van een beperkte afvoer, de waterverdeling bij Millen is van evident belang voor de verdere mogelijkheden tot herinrichting, het is nog niet zeker of vismigratie wel kan, de waterkwaliteit is afhankelijk van de mate van zuivering in Duitsland en de consequenties van een 'betonnen beek' in een grondwaterbeschermingsgebied. Alle aspecten die de mate van vrijheid in een schetsontwerp en later in een definitief ontwerp sturen en beperken.

Daarnaast zijn er tal van belevingsaspecten zoals wandelen langs de beek, Pieterpad handhaven, overlast voorkomen, handhaven van bruggen, realiseren van een natuurlijke meandering, betonvrije beek, voorkomen van natte voeten, de mate van watervoerendheid, aanbrengen van passende beschoeiing, evenwicht natuur en recreatie, streven naar biodiversiteit, behoud van authentiek elementen, enzovoort. Uiteraard is Beheer en Onderhoud een belangrijk afwegingskader. ‘Schoon, heel en veilig’ is het devies.

De inrichtingsmogelijkheden zijn realistisch ingeschat op twee scenario’s. Een optimaal scenario dat gaat voorzien in een volledige herinrichting en een sober scenario waarbij sprake zal zijn van herinrichting op plekken waar het zinvol is. Voor nadere informatie verwijzen we naar de presentatie die als bijlage bij dit verslag is gevoegd. De presentatie en tekeningen zijn tevens te vinden op de website: http://www.waterschaplimburg.nl/rodebeek 

Na de presentatie zijn de belangstellenden verdeeld in vier groepen, gegroepeerd rond gezamenlijk belang in vier trajecten van de Rode beek. Aan elke tafel ontstond een levendige dialoog waarbij aanwezigen voornamelijk instemmend reageerden op de hoofdlijnen die in deze verkenningsfase zijn voorgelegd. Er waren ook kritische noten met betrekking op thema’s als veiligheid, (water)overlast, beheer en onderhoud. En natuurlijk ideeën en verwachtingen. De volgende onderwerpen zijn (gebundeld en gecategoriseerd) ter sprake gekomen:

Wandelen:
• Er lopen meerdere initiatieven om te wandelen, veelal zijn dit dwarsverbindingen op de beek.
Stem deze goed af op de herinrichting van de beek;
• Voorkom overlast van wandelaars in relatie tot privacy;
• Veel wandelaars op de Baakhoverweg ervaren een onveilige verkeerssituatie.

Veiligheid:
• Vrees voor stijging grondwaterpeil, vooral in stedelijk gebied waar woningen onderkelderd zijn;
• Aandacht voor vervuiling in groengebied tussen Baakhovenerweg en beek;
• Voorkomen dat mensen van stapelmuren kunnen vallen.

Overlast:
• Zal een meer kabbelende beek geen geluidoverlast bezorgen;
• Overlast of zelfs schade aan objecten gedurende de uitvoeringswerkzaamheden;
• Privacy (zoals bijvoorbeeld ongewenste inkijk) waarborgen;
• Voorzichtig zijn met grondwater oppompen in verband met zettingen;
4/18 Zaaknr. 2022-Z405 Docnr. WLDOC-1938499544-43454
• Voorkomen van ratten en aandacht voor welke organisatie verantwoordelijk en aanspreekbaar
is.

Beheer en Onderhoud
• Stapelmuur heeft voorkeur, omdat kwaliteit van onderhoud kan verbeteren;
• Kwaliteit van beheer en onderhoud vastleggen en garanderen;
• Onderhoud in stedelijk gebied laat momenteel te wensen over en wordt veel genoemd als bron
van zorg en ergernis.

Afsluiting

Er is opnieuw een goede oogst aan wensen, ideeën en verwachtingen opgehaald. De input, nog
diverse te voeren gesprekken en lopende onderzoeken vormen de basis voor het voorkeursscenario.
De keuze hiervoor wordt goed onderbouwd en tijdens een volgende dialoogtafel gepresenteerd. Bestuurder Arnold Jansen dankt alle betrokkenen voor hun aanwezigheid en inbreng.